Κάταγμα έσω-έξω σφύρου

Με την αφορμή το σοκαριστικό τραυματισμό του Πορτογάλου ποδοσφαιριστή Andre Gomez της Έβερτον, στο παιχνίδι του Νοεμβρίου Έβερτον-Τότεναμ, θα σας παρουσιάσουμε τι ακριβώς έπαθε ο πορτογάλος ποδοσφαιριστής, ο οποίος έχει ήδη χειρουργηθεί και ο γιατρός του έχει αφαιρέσει τα ράμματα. Η προς το παρόν πορεία του κρίνεται εξαιρετική, αφού έχει ήδη ξεκινήσει αποκατάσταση στο προπονητήριο της Έβερτον.

ΤΙ ΕΠΑΘΕ Ο ΓΚΟΜΕΖ ;

«Κάταγμα/Εξάρθρημα αστραγάλου». Με αυτό τον τρόπο ο περισσότερος κόσμος περιγράφει έναν από τους πιο συνηθισμένους οξείς τραυματισμούς στις αρθρώσεις, αν και ο όρος είναι κάθε άλλο παρά ακριβής. Και αυτό διότι τα κατάγματα αφορούν τους δύο «αστραγάλους», τον έξω και τον έσω, που στην πραγματικότητα είναι οι άκρες των οστών της κνήμης και της περόνης, τα οποία συγκρατούν την άρθρωση της ποδοκνημικής και τον αστράγαλο κατά τη διάρκεια της βάδισης και της άθλησης.

Οι ορθοπεδικοί διαχωρίζουμε τις βλάβες ανάλογα με το οστύν το οποίο εμπλέκεται. Το έξω σφυρό είναι το κάτω άκρο της περόνης, το έσω σφυρό το κάτω άκρο της κνήμης, και το οπίσθιο σφυρό το οπίσθιο χείλος της κνήμης. Έτσι, κατ’ αντιστοιχία η ταξινόμηση είναι σε μεμονωμένα κατάγματα έσω ή έξω σφυρού, σε κατάγματα και των δύο σφυρών (αμφισφύρια), που είναι και τα πιο συχνά, ή ακόμα και σε τρισφύρια κατάγματα.

ΠΟΙΟΙ ΑΝΗΚΟΥΝ ΣΤΙΣ ΟΜΑΔΕΣ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ;

Σύμφωνα με τα παγκόσμια επιδημιολογικά δεδομένα, η διαταραχή της αρθρικής επιφάνειας και η μεταφορά του βάρους του σώματος πάνω στον αστράγαλο, δηλαδή τα κατάγματα των σφυρών, είναι τα πιο συχνά μετά από αυτά του κάτω άκρου της κερκίδας στην πηχεοκαρπική άρθρωση. Στις ομάδες υψηλού κινδύνου ανήκουν οι νεαροί άντρες, κυρίως όσοι ασχολούνται με τον αθλητισμό, και οι γυναίκες μέσης ηλικίας.

Ο πιο συνηθισμένος μηχανισμός κάκωσης –εκτός του τροχαίου ατυχήματος- είναι η βίαιη στροφή της ποδοκνημικής και του άκρου ποδός. Αυτό ακριβώς δηλαδή, που έπαθε ο πορτογάλος ποδοσφαιριστής! Η κλινική εικόνα περιλαμβάνει πόνο στην περιοχή του κατάγματος, εκτεταμένο οίδημα, ευαισθησία στην ψηλάφηση, παραμόρφωση και αδυναμία βάδισης. Οι απλές ακτινογραφίες θα δείξουν το βαθμό της βλάβης, ενώ η αξονική τομογραφία θεωρείται απαραίτητη μόνο σε σύνθετα κατάγματα.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ;

Με δεδομένο ότι υπάρχει διαταραχή της άρθρωσης είναι πολύ σημαντικό να γίνει σωστή ανάταξη προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος για μελλοντική εμφάνιση αρθρίτιδας και βέβαια να εξασφαλιστεί η δυνατότητα επιστροφής στον αθλητισμό. Συντηρητική θεραπεία ακολουθείται σε σταθερά απαρεκτόπιστα κατάγματα (έξω σφυρού κυρίως), και συνίσταται στην τοποθέτηση ειδικού κηδεμόνα ή κνημοποδικού γυψεπίδεσμου για 6-8 εβδομάδες ανάλογα με τον τύπο του κατάγματος και την εξέλιξη της πώρωσης.

Σε γενικές γραμμές η θεραπεία εξαρτάται από το ύψος στο οποίο βρίσκεται η βλάβη και την ύπαρξη ή όχι παρεκτόπισης, ωστόσο τα αμφισφύρια και τρισφύρια κατάγματα αντιμετωπίζονται κατά κανόνα χειρουργικά. Κατά τη διάρκεια του χειρουργείου γίνεται ανοιχτή ανάταξη και εσωτερική οστεοσύνθεση του έξω σφυρού με πλάκα και βίδες, και του έσω σφυρού με δύο βίδες ή με μία βίδα και μία μεταλλική βελόνα. Σε περιπτώσεις πλήρους ρήξης της κνηµοπερονιαίας συνδέσµωσης τοποθετείται επιπλέον βίδα συγκράτησης των δύο οστών (βίδα συνδέσµωσης), η οποία αφαιρείται έπειτα από 6 εβδομάδες. Η αφαίρεση της βίδας αυτής γίνεται απαραίτητα προτού ξεκινήσει ο αθλητής τρέξιμο, καθώς υπάρχει κίνδυνος να σπάσει η βίδα σε περίπτωση που παραμείνει και ο αθλητής ξεκινήσει να τρέχει!

Η μετεγχειρητική πορεία του ασθενούς εξαρτάται από το βαθμό και το μέγεθος της βλάβης, αλλά χρειάζονται τουλάχιστον 6 εβδομάδες για την πώρωση του κατάγματος, διάστημα που αυξάνεται εάν συνυπάρχουν συνοδά νοσήματα (πχ. σακχαρώσης διαβήτης) και βλάβες σε συνδέσμους και τένοντες.

Σημαντικό μερίδιο στη διαδικασία αποθεραπείας έχει και ο φυσικοθεραπευτής, μιας και ειδικά οι ασκήσεις ενδυνάμωσης είναι εξαιρετικά σημαντικές προκειμένου ο ασθενής να μπορεί να περπατάει χωρίς πατερίτσα το συντομότερο δυνατό. Ωστόσο, εξίσου σημαντικό είναι η φόρτιση του χειρουργημένου άκρου να γίνει όταν ο ορθοπεδικός «δώσει το πράσινο φως» προκειμένου να αποφευχθεί ένας νέος τραυματισμός.

Οι πιο κοινές επιπλοκές στα κατάγματα των σφυρών είναι η πώρωση σε πλημμελή θέση με συνέπεια την ανάπτυξη μετατραυματικής αρθρίτιδας, η εμφάνιση νεκρωτικών φυσαλίδων στο δέρμα (φυσαλίδες Chassegnaque), η δυσκαμψία της άρθρωσης εξαιτίας της ακινητοποίησής της, και η εμφάνιση του συνδρόμου Sudeck στο οποίο κύρια χαρακτηριστικά είναι το οίδημα και ο έντονος πόνος στην ποδοκνημική και στον άκρο πόδα.

Γενικά μιλώντας, ο συγκεκριμένος τραυματισμός είναι πολύ σοβαρός και σημαντικοί παράγοντες για την επιτυχία της χειρουργικής αποκατάστασης είναι η άμεση αντιμετώπιση, η σωστή χειρουργική τεχνική και η πιστή τήρηση των οδηγιών του ορθοπεδικού, από τη μεριά του αθλητή-ασθενή.

Κώστας Ιντζόγλου
minisco.gr